Vấn đề 5.000 từ bỏ vựng còn sót lại duy nhất là phiên âm La-tinh. Bà bé – anh chị em chú ý: phiên âm chứ không phải chuyển tự. Mà lại phiên âm này phục vụ cho ĐỐI TƯỢNG là: học tập viên biết giờ đồng hồ Việt học. Sau khoản thời gian nhận nhiều chủ kiến đóng góp, tôi tạm chỉ dẫn mấy điểm tựa chính để gia công phiên âm như sau. Rất muốn bà nhỏ – các bạn em và độc giả góp ý kiến.
Bạn đang xem: Bảng chữ cái tiếng chăm
Inrasara
*
– dựa vào âm tiếng Việt, và phần làm sao tiếng Sanscrit. Ví dụ: A ngắn = a – A dài = ā
Hay chữ “Đ” La-tinh = chữ cái “Đ” bên giờ Cham; riêng rẽ “BB” La-tinh = “B” giờ đồng hồ Cham.
– các chữ cái đặc trưng được phiên âm như sau:
C phiên âm chữ “núi” = cơk
CH phiên âm chữ “lầm” = chuk
X phiên âm chữ kèn “xaranai” = xaranai
NJ phiên âm chữ “củi” = njuh
S phiên âm chữ “nhà” = sang
P sử dụng phiên âm cả 2 chữ p. “lớn” (ví dụ pô = ngài; và p “nhỏ” panôic = lời)
– Viết ngắn, đơn giản và dễ dàng và đẹp. Ví dụ: “số bốn” = PAK, chứ không cần viết PPAAK, dù từ này cấu trúc bằng chữ “P lớn” + “âm dài”.
– Một âm tố mặt La-tinh tương tự với một “chữ cái” tốt “dấu âm” mặt tiếng Cham là tốt nhất. Ví dụ: chữ “V” La-tinh = “V” bên Cham; chữ “W” = “takai kwak” mặt Cham, chữ “U” = “takai kuk” bên Cham.
Thế nhưng vẫn có ngoại lệ. Ví dụ hoàn toàn có thể dùng W bên La-tinh cho cả 2 kí hiệu mặt Cham, vì ta sẽ phát âm chữ “V” mặt Cham sai, nếu phiên âm V. Ví dụ: “viết” = wak; “úp” = twak
– Nguyên âm ngắn/ dài, cần giải quyết và xử lý 8 âm: a – e – ê – i – u – ư – o – ơ, riêng nguyên âm Ô không có ngắn/ dài. Tất cả 2 cách:
+ lựa chọn “không dấu” có tác dụng âm ngắn với dấu “ngang” giỏi “hai chấm trên” có tác dụng âm dài. Ví dụ: a – ā
+ hay âm ngắn có dầu “móc trên”, âm lâu năm không dấu. Lấy một ví dụ ă – a. Dùng cách sau thì không thể xử lý các âm còn lại.
– Vì bạn Cham đã biết “tiếng” Cham, học tập viên chỉ cần nhận ra nghĩa của “từ” là đang đọc chuẩn. Ví dụ: “ngồi” là DOK, “đền” là DANOK bà bé ắt biết phạt âm D thế nào rồi.
Xem thêm: Tổng hợp 4 cách ghi âm cuộc gọi ios, tổng hợp 4 cách ghi âm cuộc gọi trên iphone
– Gay cấn hơn cả là những biến thái: poh P – P thành W’.
Ví dụ:
“chúi”, gồm mấy gợi ý: tauk – taup – tăuk – taw’.
“chịu”, gồm mấy gợi ý: ciuk – cyiup – ciw’
“biết”, tất cả mấy gợi ý: thau – thuv – thav
– 1 poh khác hết sức đáng chú ý là phụ âm cuối C.
ta viết: “học” = baic chứ ko viết bac; “lời” = panôic chứ không viết panôc.
– Có các bạn cho nếu áp dụng chữ La-tinh “đặc biệt” thì khó khăn nhắn tin và… mang đến nhau. Chúng tôi xin nhấn mạnh lại: 5.000 Từ… chỉ phục vụ mang đến nói tiếng Cham.
Akhar Thrah tốt chữ viết Chăm truyền thống lịch sử hình thành từ vậy kỷ 16. Chữ viết này đã có khắc bên trên bia cam kết Po Rome (1627-1651) cố kỉnh kỷ 17 (Dharma, 2006; Lafont, 2011). Trong thời kỳ phát triển, akhar Thah bao gồm một qui khí cụ rất định hình về ngữ pháp, chính tả và cấu tạo hành văn. Akhar Thrah được sử dụng chính thức từ năm 1702 trong các văn bạn dạng hành chánh quốc gia Champa, trong số tác phẩm văn học, định kỳ sử, ngôn ngữ, những kinh sách tôn giáo chuyên Ahiér, chăm Awal, và những tài liệu được giữ hành trong xã hội Chăm cho đến ngày nay.
Hệ thống chữ viết akhar Thrah chuyên gồm gồm 82 ký kết tự (EFEO, 1997). Trong đó gồm 6 nguyên âm, 35 phụ âm, 14 phụ âm cuối, 12 buôn bán nguyên, 5 nhị trùng âm, và 10 ký số.
Để nghiên cứu và phân tích chữ chuyên cổ (akhar Hayap) giỏi chữ Chăm truyền thống cuội nguồn (akhar Thrah), bởi lúc bấy giờ chưa tồn tại FONT CHỮ CHĂM nên fan phương Tây hay được sử dụng cách PHIÊN TỰ để ghi chép một cách đúng đắn như: a (a),/ ( ā ), i (i), /{( ī), u (u), /U ( ū ),...,... (EFEO, 1977). <
Hình 1. So sánh bảng Phiên từ 1977 (1) với Phiên âm 1997 (2)
